Meningjiti është një inflamacion i membranës (meninges) që mbështjell trurin dhe palcën kurrizore. Zakonisht, enjtja nga meningjiti shkakton simptoma si dhimbje koke, temperaturë dhe qafë të mpirë.
Shumica e rasteve me meningjit shkaktohen nga një infeksion viral, por, shkaqe të tjera janë dhe infeksionet bakteriale, parazitike dhe fungale.
Shumë raste të meningjitit përmirësohen pa u trajtuar, në pak javë. Por, të tjerë mund të jenë të rrezikshëm për jetën dhe kërkohet trajtim urgjent me antibiotikë.
Kërkoni ndihmë të menjëhershme mjekësore nëse dyshoni se ju apo dikush tjetër mund të keni meningjit. Trajtimi i hershëm i meningjitit bakterial mund të parandalojë kompikacione serioze.
Simptomat
Simptomat e hershme të meningjitit mund të imitojnë gripin (influenza). Ato mund të zhvillohen gjatë disa orëve ose gjatë disa ditëve.
Shenja dhe simptoma të mundshme për çdokënd mbi 2 vjeç përfshijnë:
Temperaturë e lartë e papritur
Qafë e mpirë
Dhimbje e madhe koke, që duket ndryshe nga zakonisht
Dhimbje koke me marrje mendsh dhe të vjella
Hutim apo vështirësi në përqendrim
Kriza (dridhje e pakontrolluar e trupit)
Përgjumje apo vështirësi në zgjim
Ndjeshmëri ndaj dritës
Mungesë urie dhe etje
Acarim dhe irritim (kruarje, skuqje) i lëkurës
Fëmijët nën moshën 2 vjeç mund të shfaqin këto simptoma:
Temperaturë e lartë
Të qara të vazhdueshme
Irritim dhe përgjumje e tepërt
Pasivitet dhe plogështi
Ushqyerje jo e mirë
Një gungë në vendin e butë, në majë të kokës së bebes
Mpirje në trup dhe qafë
Foshnjat me meningjit mund të jenë të vështirë për t’u qetësuar dhe mund të qajnë edhe më shumë po u mbajtën në krahë.
Infeksionet virale janë ndër shkaqet më të zakonshme të meningjitit, ndjekur nga infeksionet bakteriale dhe më rrallë, infeksionet fungale. Meningjitit bakterial është shumë serioz dhe mund të jetë vdekjeprurës brenda ditësh nëse nuk trajtohet në mënyrën e duhur me antibiotikë. Trajtimi i vonuar rrit riskun e të dëmtimit të përhershëm të trurit apo vdekjes.
Faktorët e riskut
Faktorët e riskut për meningjitin përfshijnë:
Moskryerja e vaksinave: Risku rritet për çdokënd që nuk ka kryer të gjitha vaksinat e parashikuara në programin e vaksinimit, në fëmijëri apo në moshë të rritur.
Mosha: Shumica e rasteve të meningjitit viral ndodhin në fëmijët më të vegjel se 5 vjeç. Meningjiti bakterial është më i zakonshëm në personat poshtë 20 vjeç.
Jetesa në një banesë komunitare: Studentët që jetojnë në konvikte, personeli në bazat ushtarake dhe fëmijët në shkollat me konvikt apo në qendrat e kujdesit, janë në risk më të lartë për meningjit të shkaktuar nga bakteri meningokok. Kjo ndodh sepse, bakteri shpërndahet në rrugë respiratore, dhe përhapet shpejt në grupet e mëdha.
Shtatzënia: Shtatzënia rrit riskun e listeriozës, një infeksion që shkaktohet nga bakteri listeria, e që mund të shkaktojë edhe meningjit. Listerioza rrit riskun për lindje të parakohshme dhe abort të padëshiruar.
Sistem imunitar i dobët: SIDA, alkoolizmi, diabeti, përdorimi i ilaçeve imunosupresuese dhe faktorë të tjerë, mund të ndikojnë në sistemin imunitar dhe ta bëjnë atë më të prekshëm nga meningjiti. Heqja e shpretkës, gjithashtu e rrit riskun, prandaj ata persona që e kanë bërë këtë duhet të vaksinohen.
Komplikacione
Komplikacionet e meningjitit mund të jenë të rënda. Sa më shumë të vonoheni në marrjen e trajtimit, aq më i madh është risku për kriza dhe dëmtime të përhershme neurogjikale, duke përfshirë:
Humbje e dëgjimit
Probleme me kujtesën
Vështirësi në të mësuar
Dëmtim i trurit
Probleme me të ecurin
Dëmtime në veshka
Shok
Vdekje
Me trajtimin e duhur, edhe pacientet me forma të rënda të meningjitit mund të përmirësohen.
Parandalimi
Bakterie apo viruse të zakonshme që mund të shkaktojnë meningjitin mund të përhapen me anë të kollitjes, të tështirave, puthjes, apo bashkëpërdorimit të mjeteve të ngrënies, furçës së dhëmbëve apo cigares.
Në mënyrë që të parandaloni prekjen nga meningjiti:
Vaksinohuni: Sigurohuni që t’i kryeni të gjitha vaksinat që janë parashikuar në Programin e Vaksinimit, dhe të tjera nëse janë të nevojshme dhe rekomandohen nga mjeku juaj.
Lani duart: Larja e kujdesshme e duarve ndihmon në parandalimin e përhapjes së mikrobeve. Mësojini fëmijët që t’i lajnë shpesh duart, sidomos para se të hanë dhe pasi të shkojnë në tualet, të kalojnë kohë në një vend publik me shumë njerëz apo të përkëdhelin kafshë. Tregojuni se si t’i lajnë dhe shpërlajnë duart në mënyrën e duhur.
Praktikoni higjienë të mirë: Mos përdorni të njëjtat ushqime, pije, mjete të ngrënies, zbutës buzësh apo furça dhëmbësh, me dikë tjetër.
Ruani shëndetin: Ruajeni sistemin tuaj imunitar duke pushuar mjaftueshëm, duke bërë rregullisht ushtrime fizike dhe duke konsumuar një dietë me fruta të freskëta, perime dhe drithëra.
Mbuloni gojën: Mbuloni gojën dhe hundën tuaj kur kolliteni apo tështini.