2.5 C
Tirana
Sunday, February 9, 2025
spot_img

Një vit nga shfaqja e virusit që ndryshoi botën, si u shfaq rasti i parë me Covid-19

Si sot një vit më parë, një sëmundje misterioze u shfaq në Wuhan, Kinë, duke shënuar fillimin e pandemisë së koronavirusit që deri tani ka vrarë më shumë se 1.25 milionë njerëz në të gjithë botën dhe ka infektuar dhjetëra miliona të tjerë.

Në Mars, ‘South China Morning Post’ publikoi një artikull të bazuar në të dhënat e qeverisë Kineze që tregoi se rasti i parë i njohur i COVID-19 mund të gjurmohet që nga 17 Nëntori 2019 – ndoshta një individ 55-vjeçar nga provinca Hubei, megjithëse “pacienti zero” ende nuk është konfirmuar.

Autoritetet kineze nuk e identifikuan zyrtarisht rastin e parë të sëmundjes së re deri më 8 dhjetor 2019. Gjatë javëve që pasuan, stafi mjekësor në Wuhan trajtoi dhjetëra pacientë që vuanin nga pneumonia me shkaqe të panjohura. Pacientët u trajtuan për një sërë simptomash të pashpjegueshme duke përfshirë ethe të lartë, kollitje dhe probleme të frymëmarrjes.

Një mjek në spital, Zhang Jixian, u paraqiti një raport zyrtarëve në spital duke raportuar zbulimin e një “sëmundjeje virale” të re. Në këtë pikë, ende nuk ishte e qartë nëse sëmundja mund të transmetohej apo jo midis njerëzve, por mjeku spekuloi se ishte “ndoshta infektive”.

Duke u bërë gjithnjë e më i shqetësuar, Zhang vendosi katër pacientët në një zonë të përkohshme karantine në spital dhe urdhëroi personelin mjekësor të vishte pajisje mbrojtëse personale.

Më 29 dhjetor, tre pacientë të tjerë mbërritën duke paraqitur anomali të ngjashme të mushkërive, duke bërë që spitali të nisë një hetim të brendshëm të kryesuar nga një panel ekspertësh. Të gjithë këta pacientë u zbuluan se ishin ekspozuar në Tregun me Shumicë të Ushqimeve të Detit Huanan në Wuhan – ashtu si edhe pacienti i katërt që arriti në Spitalin Provincial Hubei me sëmundjen misterioze.

Hetimi i brendshëm i Spitalit Krahinor Hubei zbuloi se rastet e panjohura të pneumonisë ishin të pazakonta dhe garantuan hetime të mëtejshme, me stafin mjekësor që raportoi situatën tek autoritetet lokale shëndetësore më 29 dhjetor.

Kjo nxiti një hetim në terren nga Qendra Wuhan për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve (CDC.) Hetimi kishte për qëllim zbulimin e më shumë pacientëve me pneumoni me lidhje të mundshme me tregun.

Në të njëjtën ditë, gjashtë nga shtatë pacientët me sëmundjen e re në Provincën Hubei u transferuan në një qendër tjetër mjekësore – Spitalin Wuhan Jinyintan – e cila specializohet në trajtimin e sëmundjeve infektive.

Kërkimi në Wuhan CDC zbuloi disa raste shtesë dhe më 30 dhjetor, autoritetet shëndetësore nga provinca Hubei raportuan grupin e pneumonisë te CDC kineze. Në këtë pikë, Komisioni Komunal i Shëndetit në Ëuhan dërgoi një alarm, duke informuar institucionet e tij të lidhura me atë se si t’i përgjigjen një shpërthimi të mundshëm të pneumonisë infektive.

Përhapja bëhet publike

Në ditën e fundit të vitit 2019, komisioni lëshoi mesazhin e parë publik në lidhje me pandeminë, duke informuar banorët e Wuhan rreth një shpërthimi të pneumonisë. Raportoi gjithsej 27 raste të konfirmuara, shtatë prej të cilave ishin në gjendje kritike. Provat e hershme të shpërthimit ishin raportuar gjithashtu në ProMED – një nga sistemet më të mëdha publike të raportimit të sëmundjeve në zhvillim në botë.

Ndërsa ende nuk kishte prova të transmetimit nga njeriu tek njeriu dhe shkaku i pneumonisë ende nuk ishte përcaktuar, autoritetet e Ëuhan këshilluan njerëzit të vishnin maska për fytyrën dhe të shmangnin zonat e mbushura me njerëz.

Njoftimi për shëndetin publik u raportua nga media lokale dhe kombëtare në Kinë dhe më vonë u mor nga një numër i mediave ndërkombëtare të lajmeve. Ndërkohë, në mediat sociale kineze po qarkullonin zëra se shpërthimi mund të lidhej me virusin SARS.

“Shkaku i sëmundjes nuk është i qartë,” tha gazeta shtetërore e Popullit Daily në një postim në faqen kineze të mediave sociale Weibo. “Ne nuk mund të konfirmojmë se është ajo që po përhapet në internet, se është virusi SARS. Pneumonia tjetër e rëndë është më e mundshme.”

Kina dërgoi ekspertë në Ëuhan për të kryer një hetim, për të marrë mostra nga pacientët që vuanin nga sëmundja e re dhe për të mbështetur përpjekjen e kontrollit. Deri më tani autoritetet kishin izoluar të gjithë pacientët dhe po mbikëqyreshin edhe kontaktet e tyre të ngushta.

Deri më 2 janar, 41 pacientë ishin pranuar në spital me sëmundjen e re, të gjithë u zhvendosën në Spitalin Jinyintan.

Në 7 janar shkencëtarët kinezë konfirmuan se një koronavirus i ri, i quajtur sars cov 2, ishte shkaku i shpërthimit misterioz të pneumonisë.

Më 24 janar, një grup shkencëtarësh kinezë botuan një raport në Lancet duke ekzaminuar 41 rastet që ishin pranuar në spital deri më 2 janar.

Gazeta – studimi i parë shkencor i rishikuar nga kolegët, i disponueshëm publikisht mbi shpërthimin – zbuloi se 27 prej këtyre pacientëve ishin ekspozuar në tregun e prodhimeve të detit Huanan, i cili ishte mbyllur nga autoritetet kineze më 1 janar.

Trembëdhjetë nga këta pacientë u pranuan në një ICU dhe gjashtë vdiqën, duke treguar një shkallë të lartë të vdekshmërisë në atë kohë. Studimi gjithashtu zbuloi se data e fillimit të simptomës së pacientit të parë të identifikuar ishte 1 dhjetor 2019.

Studiuesit pranuan se kishte ende “boshllëqe të mëdha” në njohuritë e tyre për virusin – përfshirë këtu edhe origjinën e tij.

Përhapja në të gjithë botën

Gjatë janarit, mediat ndërkombëtare morën treguan një interes në rritje për shpërthimin në rritje të koronavirusit ndërsa virusi u përhap në të gjithë botën.

Më 12 Janar, Kina ndau publikisht sekuencën gjenetike të koronavirusit. Dhe vetëm një ditë më vonë, zyrtarët në Tajlandë konfirmuan një rast të COVID-19 – i pari jashtë vetë Kinës.

Deri më 20 janar, virusi ishte përhapur në të gjithë Kinën dhe në një pjesë të vendeve të tjera duke përfshirë Japoninë, Tajlandën, Korenë e Jugut dhe Shtetet e Bashkuara, ndërsa qeveritë u përpoqën t’i përgjigjen shpërthimit.

Autoritetet kineze bllokuan Wuhan – një qytet me 11 milion banorë – më 23 janar ndërsa paniku dhe konfuzioni u përhap gjerësisht. Rastet COVID-19 u raportuan për herë të parë në Singapor dhe Vietnam, me shifrën totale globale të konfirmuar që kaloi 500. Të paktën 17 njerëz kishin vdekur nga sëmundja e re në këtë pikë.

Bota shikoi ndërsa Kina filloi ndërtimin e një spitali urgjent në Ëuhan – i cili përfundoi në vetëm 10 ditë – ndërsa pamjet e zyrtarëve në pajisjet personale të mbrojtjes kontrolluan temperaturat e banorëve në qytetet kineze.

Nga 28 janari, një delegacion nga Organizata Botërore e Shëndetësisë e udhëhequr nga Drejtori i saj i Përgjithshëm Tedros Adhanom Ghebreyesus arriti në Kinë për t’u takuar me udhëheqjen e vendit dhe për të mësuar rreth përgjigjes së autoriteteve, si dhe për të siguruar ndihmë.

Vetëm dy ditë më vonë, me mijëra raste të reja të konfirmuara në Kinë, OBSH shpalli një “emergjencë shëndetësore publike me shqetësim ndërkombëtar” pasi qeveria amerikane paralajmëroi amerikanët të mos udhëtonin në Kinë dhe u bëri thirrje atyre që ishin në vend të largoheshin. Më vonë gjatë vitit, më 11 Mars – me virusin e konfirmuar tani në çdo kontinent përveç Antarktidës – OBSH deklaroi se shpërthimi i COVID-19 ishte tani një pandemi.

Shumë kohë para se të fillonte shpërthimi i COVID-19, ekspertët kishin paralajmëruar rreziqet e një pandemie vdekjeprurëse globale. Në Shtator 2019, pak para se të shfaqej koronavirus, një ekip shkencëtarësh ndërkombëtarë thanë në një raport për përpjekjet për t’u përgatitur për një ngjarje të tillë ishin.

Related Articles

- Advertisement -spot_img

Më të fundit